Сёлета ў чэрвені споўнілася 120 гадоў з дня нараджэння Петруся Броўкі – беларускага празаіка, паэта і перакладчыка, старшыні праўлення Саюза пісьменнікаў БССР, акадэміка, члена-карэспандэнта АН БССР.

24 чэрвеня спаўняецца 125 гадоў з дня нараджэння Кузьмы Чорнага, класіка беларускай літаратуры, празаіка, публіцыста, драматурга, аўтара твораў «Пошукі будучыні», «Млечны шлях», «Трэцяе пакаленне» і інш.

Нікому з беларускіх драматургаў не ўдаецца ўзнаўляць падзеі далёкага
мінулага з такой яркасцю і маляўнічасцю, як гэта робіць А. Дудараў.
С. Лаўшук

Еўфрасіння Полацкая – вялікая заступніца беларускай зямлі, асветніца, ігумення, сімвал духоўнасці і культуры Беларусі. Яна адна з самых цікавых і шанаваных асоб у беларускай гісторыі, нарадзілася на пачатку ХІІ ст. ў Полацку. 

Дзень памяці святой Еўфрасінні Полацкай адзначаецца штогод 5 чэрвеня. Гэты дзень – асаблівая нагода ўспомніць пра яе жыццёвы шлях, адукацыйную і асветніцкую дзейнасць, а таксама пра духоўную спадчыну, якую яна пакінула нам.

Прадслава, як назвалі бацькі будучую заступніцу беларускіх зямель, паходзіла з сям’і полацкіх князёў, але замест пажаданага дынастычнага шлюбу абрала манаскі лад жыцця. Яна тайна прыйшла ў манастыр і прыняла пострыг пад імем Еўфрасінні.

Спачатку маладая манашка пасялілася ў келлі Сафійскага сабора. За манастырскімі сценамі Еўфрасіння змагла цалкам аддацца кнігам, што зрабіла яе адной з самых адукаваных жанчын таго часу ў Еўропе. Яна перапісвала і перакладала кнігі з іншых моў, яе намаганнямі папаўнялася бібліятэка Сафійскага сабора.

Асноўным накірункам дзейнасці Еўфрасінні стала асвета. Вялікі размах пашырэнню пісьмовага слова Еўфрасіння надала, заснаваўшы ў Полацку жаночы, а потым і мужчынскі манастыры. Там былі адчыненыя адмысловыя майстэрні па перапісванні кніг. У створаных асветніцай школах юныя палачане, апрача царкоўна-славянскай, вучылі грэцкую і лацінскую мовы, атрымлівалі звесткі з прыродазнаўства і медыцыны, значная ўвага аддавалася гісторыі.

Еўфрасіння праславілася як першая беларуская мецэнатка. На яе сродкі ў XII ст. была пабудавана царква святога Спаса – вяршыня полацкай архітэктурнай школы. Сабор славіўся сваімі фрэскамі і іконамі, а таксама быў месцам, дзе збіраліся вернікі для малітвы і духоўнага аднаўлення. Па яе заказе майстрам Лазарам Богшам быў створаны ўнікальны шэдэўр старабеларускага прыкладнога мастацтва – крыж, названы яе імем.

Прападобная Еўфрасіння Полацкая ўнесла неацэнны ўклад у захаванне духоўнага і нацыянальна-культурнага набытку беларускай зямлі, пакінуўшы нашчадкам мудрасць, асвету, яскравы прыклад бязмежнай любові да людзей.

Дзень памяці Еўфрасінні Полацкай – гэта нагода не толькі ўспомніць пра яе жыццё і дзейнасць, але і задумацца пра важнасць духоўнасці, адукацыі і культуры ў нашым жыцці. Яе прыклад натхняе нас на добрыя справы, на служэнне Богу і людзям, на захаванне і памнажэнне культурнай спадчыны Беларусі. Еўфрасіння Полацкая застаецца для нас прыкладам самаадданасці, любові да ведаў і роднай зямлі. Яе духоўная спадчына жыве ў сэрцах беларусаў і натхняе на стварэнне лепшай будучыні для нашай краіны.

Няхай справы беларускай асветніцы, прасякнутыя высокай духоўнасцю і любоўю, стануць узорам і стымулам для добрых спраў!

С 5 по 7 июня 2025 года в Поставах пройдет спортивно-культурный фестиваль «Вытокi». Организаторы проекта подготовили обширную программу интересных мероприятий, локаций и конкурсов.

Каждый месяц текущего 2025 года в нашей стране посвящен одному из видов туризма, перечень которых был утвержден Министерством спорта и туризма Беларуси.

Васіль Зуёнак – беларускі паэт, празаік, перакладчык, крытык, літаратуразнавец. Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі БССР імя Янкі Купалы (1982), ганаровы член НАН Беларусі (2000).

Нарадзіўся 3 чэрвеня 1935 года ў вёсцы Мачулішча Крупскага раёна Мінскай вобласці. У 1954 годзе скончыў Барысаўскае педагагічнае вучылішча, потым – аддзяленне журналістыкі філалагічнага факультэта БДУ (1959). Працаваў у рэдакцыях газет, быў галоўным рэдактарам часопіса «Бярозка» (1972–1978), у 1978–1982 гадах – галоўны рэдактар часопіса «Маладосць», у 1990–1998 гадах – старшыня праўлення Саюза беларускіх пісьменнікаў. Кандыдат філалагічных навук.

Дэбютаваў у друку з вершамі ў 1954 годзе. Аўтар шматлікіх кніг паэзіі: «Крэсіва», «Крутаяр», «Сяліба», «Нача», «Маўчанне травы», «Час вяртання», «Світальныя птушкі», «Лукам’е», «Жніўны дзень», «Вызначэнне», «Лета трывожных дажджоў», «Чорная лесвіца» і інш. Аўтар кніг літаратурна-крытычных артыкулаў «Лінія высокага напружання» (1983), «Паміж небам і зямлёй» (2009). Дзецям адрасаваў паэтычныя зборнікі «Вясёлы калаўрот», «Жылі-былі пад вадой», «Сонечны клубочак», «Будзем сілы набірацца», «Шапка-ўсёвідзімка», «Хата, поўная гасцей».

Верш Васіля Зуёнка «З вайны сустрэлі мацяркі сыноў...» вывучаецца ў VII класе. Зборнік паэта «Лета трывожных дажджоў» уключаны ў спіс для дадатковага чытання для XI класа.

19 чэрвеня 2025 года ў Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі плануецца правядзенне рэспубліканскай навукова-практычнай канферэнцыі «Сучасная беларуская літаратура: праблемы, напрамкі, стылі», прысвечанай 90-годдзю з дня нараджэння В. В. Зуёнка.

Крыніца: тэлеграм-канал часопіса «Беларуская мова і літаратура»